ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΜΑΥΡΟΝΙΚΟΛΑ*
Ενώ η συζήτηση για το νομοσχέδιο της «εναλλακτικής εισδοχής» συνεχίζεται, κάποιοι έσπευσαν, ex cathedra μα χωρίς να διαθέτουν τον πρέποντα οίστρο, να «ευλογήσουν τα ημαρτημένα». Είτε με προχειρογραμμένα αρθρίδιά τους είτε με «δεσποτικά» λογύδρια, τα οποία συλλαβίζονται περισσότερο σαν αφοριστικά «φροντιστήρια παιδείας», καμωμένα από «θόρυβο» σε χρυσόχαρτο, παρά σαν παράθεση τεκμηριωμένων θέσεων. Τέτοιος κενός περιεχομένου «θόρυβος» κατέφυγε σε βερμπαλισμούς, όπως η «αναβάθμιση της ποιότητας», και επιστράτευσε δακρύβρεκτες λέξεις, όπως η δήθεν «θυματοποίηση» και «ομηρία» των παιδιών που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία. Μα πέτυχε το κενό.
Είναι ενδεικτικό ότι τα (ανομολογήτων στόχων) "φροντιστήρια παιδείας" απέφυγαν επιμελώς να απαντήσουν στα επί της ουσίας ζητήματα. Ενδεχομένως επειδή τα ζητήματα δεν έγιναν επαρκώς αντιληπτά από ορισμένους ως μείζονα ζητήματα αρχών και αξιών. Ενδεχομένως επειδή η συντήρηση της παραπλάνησης επί της ουσίας θα διευκόλυνε περισσότερο την επίπλευση επιφανειακών θέσεων. Ενδεχομένως επειδή ο "θόρυβος" παρασκευάζεται πάντοτε ως το απατηλό νέφος που σκεπάζει την ουσία και η "αναπλαισίωση" δοξολογείται ως το μονοπάτι που διώχνει μακριά από την ουσία.Κρίμα που τόσο σοβαρά ζητήματα παιδείας παραποιούνται και κακοποιούνται τόσο βάναυσα από ορισμένους.
Όπως και νάχει, ιδού προς απάντηση τρία ερωτήματα επί της ουσίας, για όσους θα ήθελαν να μετρήσουν ξανά την κατανόησή τους, απαντώντας ευθέως, απερίφραστα και χωρίς "αναπλαισίωση":
1. Αφού οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων έχουν ήδη κάθε νόμιμο δικαίωμα και δυνατότητα, συμμετέχοντας στις παγκύπριες εξετάσεις, να φοιτήσουν σε δημόσια πανεπιστήμια της χώρας, προς τι η "εναλλακτική διαδικασία"; Η κοινή εξέταση (στην προκειμένη περίπτωση, οι παγκύπριες εξετάσεις) πρέπει να γίνεται επί του ελαχίστου κοινού παρονομαστή των μαθησιακών αποτελεσμάτων που πρέπει να πληρούν οι απόφοιτοι όλων των σχολείων, δημοσίων και ιδιωτικών, της χώρας. (Φυσικά, στις πλείστες των περιπτώσεων, τα καλά σχολεία κάνουν πολύ περισσότερα από το ελάχιστο.) Σε όλη την Ευρώπη και στις ΗΠΑ, τα ελάχιστα μαθησιακά αποτελέσματα καθορίζονται και κωδικοποιούνται από την πολιτεία, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής της, και αποτελούν την "βίβλο" των εθνικών εξετάσεων. Γιατί θα πρέπει η κυπριακή πολιτεία να αποτελεί εξαίρεση; Εύλογα θα μπορούσε, λοιπόν, κάποιος να υποθέσει ότι αυτό που προωθούν όσοι "κανονάρχησαν" το νομοσχέδιο είναι να μπαίνουν κάποιοι, ολίγοι και εκλεκτοί, στα δημόσια πανεπιστήμια διαφοροποιημένοι και με πλήρη περιφρόνηση προς τον ελάχιστο πήχη που πρέπει να ισχύει για όλους τους άλλους. ΓΙΑΤΙ; Μήπως η "δυνατότητα" που ζητούν όσοι "περιούσιοι" έσπευσαν να "δοξάσουν" το νομοσχέδιο δεν είναι παρά η δυνατότητα να βάζει κανείς τον δικό του πήχη όπως θέλει;
2. Πώς σχετίζεται η διαδικασία και τα κριτήρια εισδοχής Κυπρίων φοιτητών σε δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου με τη διαδικασία και τα κριτήρια εισδοχής Κυπρίων φοιτητών ΩΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ σε (ιδιωτικά και δημόσια) πανεπιστήμια του εξωτερικού; (Η δική μου απάντηση είναι απλή. ΚΑ-ΘΟ-ΛΟΥ.) Στις χώρες (όπως η Κύπρος) όπου η εισαγωγή εγχωρίων φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια γίνεται με εθνικές εξετάσεις που η χώρα διοργανώνει, αυτές αφορούν τους εγχώριους φοιτητές της και όχι τους διεθνείς φοιτητές. Σωστά, υπάρχουν πανεπιστήμια και χώρες όπου οι διεθνείς φοιτητές εισάγονται σε δημόσια (ή και σε ιδιωτικά) πανεπιστήμια με απολυτήριο γυμνασίου, (Ίσως και χωρίς συνεντεύξεις.) Είναι, όμως, τέτοια διαδικασία (η οποία, επαναλαμβάνω, αφορά διεθνείς φοιτητές) πρότυπο διαδικασίας για την εισαγωγή Κυπρίων φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου. Όχι, βέβαια! Σημειωτέον ότι τέτοια διαδικασία (για την εισαγωγή διεθνών φοιτητών) ακολουθείται συνήθως από ιδιωτικά πανεπιστήμια ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ, και οι λόγοι είναι προφανείς, και έχουν να κάνουν περισσότερο με τον "τζίρο" των ιδιωτικών πανεπιστημίων και λιγότερο με τη διεύρυνση της "πολιτισμικότητάς" τους. Κατά την άποψή μου, οι στρατηγικές και οι πρακτικές που θα ακολουθούσαν κάποια κερδοσκοπικού χαρακτήρα ιδιωτικά πανεπιστήμια για την προσέλκυση διεθνών φοιτητών όχι μόνο δεν μπορούν να αποτελούν πρότυπο για την εισδοχή Κυπρίων φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου, αλλά ούτε και έχουν οποιαδήποτε σχέση με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο. Δεν είναι, λοιπόν, παρά "θόρυβος" η αναφορά σε διαδικασίες και κριτήρια εισδοχής διεθνών φοιτητών.
3. Πώς σχετίζεται η φορολογία των γονέων των παιδιών που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία με τη διαδικασία εισδοχής στα δημόσια πανεπιστήμια; Με ποιά λογική οφείλει το κράτος να μοιράζει "coupon vouchers", εν είδει επιχορήγησης διδάκτρων, σε γονείς που φορολογούνται; Τα ερωτήματα είναι εύλογα καθώς κάποιοι εγνωσμένοι θιασώτες της "ιδιωτικοποίησης" και "χρηματιστηριοποίησης" της δημόσιας παιδείας θεώρησαν ότι η "πίσω πόρτα" αποτελεί ΔΙΚΑΙΩΜΑ που απορρέει από την πληρωμή των φόρων. Τέτοια θεώρηση είναι αστεία. Από πότε η καταβολή φόρων συνεπάγεται το προνόμιο της εξαίρεσης από ένα καθολικό κανόνα ή μια καθολική διαδικασία (όπως είναι οι εθνικές εξετάσεις); Με τη "λογική" τέτοιου τραγελαφικού συνειρμού, ο καθένας μας (αφού όλοι καταβάλλουμε φόρους) θα αποτελούσε "ειδική κατηγορία" με "ειδικό πήχη" και "ειδική μεταχείριση" για το κάθε τι! Δεν είναι λοιπόν παρά "θόρυβος" η αναφορά σε φορολογικές υποθέσεις.
Ως συστατικά στοιχεία μιας δημόσιας τοποθέτησης, η ακρίβεια και η σαφήνεια είναι πάντοτε η σφραγίδα της καλής πίστης, της ειλικρίνειας και της εντιμότητας. Χωρίς τους, πάντως, κάθε "φροντιστήριο παιδείας" που δεν εκφυλίζεται σε αερολογία έχει φοβερά κεσάτια.
*Καθηγητής και Τέως Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου
Τέως Πρόεδρος Κυπριακού Συμβουλίου Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥΣΑΤΣ)
