ΤΟΥ ΦΙΛΙΟΥ ΦΥΛAΚΤΟΥ*
Οι ήρωες του 1821 αποτελούν πρότυπα, παραδείγματα τόλμης και αυταπάρνησης. Με τις ενέργειές τους απελευθέρωσαν την πολύπαθη πατρίδα από ζυγό δουλείας και κατάφεραν στα λίγα χρόνια που έζησαν να συνδεθούν με την αιωνιότητα.
Τιμούμε την 25η Μαρτίου 1821 και διακατεχόμαστε από αισθήματα υπερηφάνειας, συγκίνησης και ευθύνης. Τη διπλή αυτή γιορτή των δύο ευαγγελισμών, της Θεοτόκου καιτης ελευθερίας του έθνους και των δύο χαιρετισμών, του «Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία» και του «Χαίρε ω χαίρε ελευθεριά».
Η Παναγία Μητέρα του ενανθρωπήσαντος Θεού με δυσθεώρητη πίστη, αρετή, αγιότητα, βαθιά ταπείνωση και απεριόριστη εμπιστοσύνη έγινε πρόξενος της μεγαλύτερης ελευθερίας που είχε ανάγκη η ανθρωπότητα. Της αληθινής πνευματικής ελευθερίας που συνθλίβει τα δεσμά της πνευματικής σκλαβιάς και δίνει στον άνθρωπο διέξοδο και διαφυγή από τον καταθλιπτικό ζυγό της αμαρτίας σηματοδοτώντας την απαρχή του έργου της σωτηρίας του και της απελευθέρωσής του από τα δεσμά των παθών του.
Κατά το πρότυπο της Παναγίας οι αγωνιστές του 1821 αναζήτησαν με ανεξήγητο θάρρος και αξιοθαύμαστη δύναμη την ελευθερία της πατρίδας και του έθνους. Σε αυτό τον αγώνα δεν κυριαρχούσε η λογική, αλλά η πίστη και το συναίσθημα γιατί ήξεραν και πίστευαν πως «Όπου γαρ βούλεται Θεός, νικάται φύσεως τάξις».
Όσα χρόνια κι αν περάσουν το ηρωικό έπος του 1821 αποτελεί παράδειγμα τόλμης των ελεύθερων συνειδήσεων. Μια ακόμη πανηγυρική επιβεβαίωση της υπεροχής της ψυχικής δύναμης έναντι της υλικής δύναμης. Μιας ψυχικής δύναμης που κάνει τα φαινομενικά αδύνατα δυνατά και που ατσαλώνει τη δύναμη, την πίστη και δίνει ανεξήγητη αντοχή.
Αντοχή, που κράτησε τον Λεωνίδα και τους 300 Σπαρτιάτες στις θέσεις τους. Ενίσχυσε και στήριξε τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο ως την τελευταία του πνοή. Αποτέλεσε πηγή ανεξήγητου θάρρους και αξιοθαύμαστης δύναμης για τους αγωνιστές-ήρωες του 1821 για να φορέσουν την πνευματική πανοπλία και να ριχτούν στον άνισο και για πολλούς παράλογο αγώνα για ελευθερία. Αντοχή, που σφραγίζει το Ζάλογγο, το Μεσολόγγι και φτάνει μέχρι και τις μέρες μας καθοδηγώντας και υποκινώντας τους Έλληνες στον πόλεμο του 1940. Αντοχή, που επιβεβαιώνει τους άρρηκτους πνευματικούς δεσμούς της Κύπρου με την Ελλάδα αφού ξεπετάγεται ολόθερμη μέσα από τα αξιοπρεπέστατα λόγια του Αρχιεπισκόπου-Εθνομάρτυρα Κυπριανού πριν τον απαγχονισμό του και την είδαμε ακόμη να εισχωρεί στις ψυχές των αγωνιστών της ΕΟΚΑ το 1955 που άρχισαν τον αγώνα κατά των Άγγλων κατακτητών.
Μια εθνική επέτειος δεν αρκεί να είναι αφορμή για φτηνούς πανηγυρισμούς και στείρα προγονοπληξία. Για να έχει ουσιαστικό νόημα και χρήσιμα μηνύματα επιβάλλεται να γίνει αφετηρία εθνικής ανατάσεως και πνευματικής αναστάσεως. Δεν αρκεί να στρέφουμε το μυαλό απλώς πίσω, να τιμούμε και να μνημονεύουμε τη μεγαλοψυχία των προγόνων μας. Επιβάλλεται να κατευθύνει τη σκέψη μας, να συμπαρασύρει τον λογισμό μας και να νοηματοδοτεί την ύπαρξή μας.
Αν οι λόγοι παρορμούν, τα παραδείγματα εμπνέουν και μέσα από την ανάκληση της θεσμικής μνήμης στεκόμαστε ιδιαίτερα σε μερικά μόνο, αλλά πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα αρετής, τόλμης, αυτοθυσίας, αγωνιστικότητας, φιλοπατρίας και μεγαλοψυχίας. Από το χρονοντούλαπο της ένδοξης ελληνικής ιστορίας ανασύρουμε τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό που συνέβαλε αδιάλειπτα στην προετοιμασία της εθνέγερσης. Τους σαλπιστές της εξέγερσης δια μέσου του λόγου τους και των γραπτών τους Ρήγα Φεραίο, και Αδαμάντιο Κοραή. Τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Αθανάσιο Διάκο, Οδυσσέα Ανδρούτσο, Ζάλογγο, Μεσολόγγι, Αρκάδι.
Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός καλεί τον Λεωνίδα και τους τρακόσιους Σπαρτιάτες, ανάμεσα σε πολλά άλλα στις 158 στροφές του ποιήματος «Ύμνος εις την ελευθερίαν», να δουν τους Έλληνες πόσο τους μοιάζουν.
«Ω τρακόσιοι σηκωθείτε
και ξανάλθετε σ’ εμάς
τα παιδιά σας θελ’ ιδείτε
πόσο μοιάζουνε σε σας»
Κι ο μεταγενέστερος Κωστής Παλαμάς, εξυμνώντας το περίφημο 1821 να γράφει:
«Αυτό το λόγο θα σας πω
δεν έχω άλλο κανένα
μεθύστε με τ’ αθάνατο
κρασί του εικοσιένα»
Με την υπόσχεση ότι δε θα υποστείλουμε ποτέ τη γαλανόλευκη ψυχή μας, την ελπίδα μας και την πίστη μας στον Παντοδύναμο Θεό το μόνο που έχουμε να διαμηνύσουμε προς πάσα κατεύθυνση είναι οι λιγοστοί αυτοί στίχοι του Βασίλη Μιχαηλίδη που μέσα από τη μεστή από πατριωτισμό και λεβεντιά ποιητική του ικανότητα και γραφή, ξεκαθαρίζει:
«Η Ρωμιοσύνη εφ φυλή συνότζιαιρη του κόσμου
κανένας δεν ευρέθητζε για να την ιξηλείψη
κανένας γιατί σιέπει την που τ’ άψη ο Θεός μου.
Η Ρωμιοσύνη εν να χαθεί όντας ο κόσμος λείψει!
Σφάξε μας ούλλουςτζ’ ας γενεί το γαίμαν μας αυλάτζιην
κάμε τον κόσμο ματζελειόντζιαι τους Ρωμιούς τραούλια
αμμάξερε πως ύλαντρον όντας κοπεί καβάτζιην
τριγύρου του πετάσσουνται τρακόσια παραπούλια.
Το νιν αντάν να τρω την γην τρώει την γην θαρκέται
Μα πάντα τζείνον τρώεται τζιαι τζείνον καταλιέται».
*Πρόεδρος ΠΟΕΔ
