«Γνωρίζουμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαρκής ανάκαμψη χωρίς θαρραλέες πολιτικές για την εκπαίδευση. Προτρέπουμε τα κράτη μέλη να εξακολουθήσουν να επενδύουν στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης – όχι παρά την κρίση, αλλά εξαιτίας αυτής. Στο πλαίσιο των πολιτικών για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, η εκπαίδευση ενηλίκων αναδεικνύεται ως ίσως η πιο σημαντική πρόκληση για τον μεσοπρόθεσμο και τον μακροχρόνιο ορίζοντα. Η Εκπαίδευση Ενηλίκων θα αποτελέσει μέσο υπέρβασης της δύσκολης αυτής περιόδου. Θα αποτελέσει φάρο και πυξίδα για την κοινωνία. Τα εμπόδια δεν είναι ανυπέρβλητα. Ενωμένοι, ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι μπορούμε να τα καταφέρουμε».
Αυτό τόνισε, μεταξύ άλλων, η Επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσσισμού και Νεολαίας κα Ανδρούλλα Βασιλείου κατά τη διάρκεια του συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στις 29 Μαρτίου 2013 στο Συνεδριακό Κέντρο ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ στη Λευκωσία.
Το συνέδριο με θέμα «Εκπαίδευση και Κατάρτιση Ενηλίκων στην Κύπρο: Πραγματικότητες και Προοπτικές» διοργανώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού στο πλαίσιο της υλοποίησης του ανανεωμένου Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για την Εκπαίδευση Ενηλίκων για την περίοδο 2012-14. Το συνέδριο παρακολούθησαν εκπρόσωποι οργανισμών και ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης Ενηλίκων στην Κύπρο.
Το ανανεωμένο Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο για την Εκπαίδευση Ενηλίκων 2012-14 ψηφίστηκε από το Συμβούλιο Υπουργών το Νοέμβριο του 2011 με στόχο να προωθήσει την ισότητα, την κοινωνική συνοχή και την ενεργό συμμετοχή του πολίτη και να ενισχύσει τη δημιουργικότητα και της καινοτομίας των ενηλίκων και των ποικίλων περιβαλλόντων εκπαίδευσής τους. Η ανάπτυξη της εκπαίδευσης ενηλίκων, σύμφωνα με τις προτεραιότητες του θεματολογίου, στηρίζεται στη βελτίωση του γνωστικού υποβάθρου των ενηλίκων.
Κενεβέζος: Πρόσβαση όλων στην εκπαίδευση, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής
Ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κυριάκος Κενεβέζος , σε ομιλία του που ανέγνωσε η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού κα Ολυμπία Στυλιανού τόνισε: «Είναι πραγματικότητα ότι η Εκπαίδευση Ενηλίκων συμβάλλει στην ανάπτυξη εκείνων των δεξιοτήτων που χρειάζονται οι πολίτες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ιδιότητας του πολίτη και των ικανοτήτων του και βοηθά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ειδικές κατηγορίες πληθυσμού, όπως άτομα που έχουν εγκαταλείψει πρόωρα το σχολείο, άτομα με χαμηλές δεξιότητες στην ανάγνωση, τη γραφή, τα μαθηματικά και τις νέες τεχνολογίες, ηλικιωμένοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, ή άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό.
Ως Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού εργαζόμαστε ώστε να παρέχεται η πρόσβαση όλων στην εκπαίδευση, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκουμε να διαδραματίσουμε σημαντικό ρόλο στην απομάκρυνση των φραγμών που εμποδίζουν τους ανθρώπους να εισέλθουν στην αγορά εργασίας ή να συνεχίσουν σε τομείς που σταδιακά απαιτούν την απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων. Ταυτόχρονα, αγγίζουμε όμως και όλους τους πολίτες που επιθυμούν να μορφωθούν πετυχαίνοντας με αυτό τον τρόπο την προσωπική ανάπτυξή τους, την κοινωνική τους ενσωμάτωση και τη συμμετοχή τους στην κοινωνία της γνώσης.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η εκπαίδευση και κατάρτιση ενηλίκων, η οποία προσφέρεται μεταξύ άλλων μέσα από τα Επιμορφωτικά Κέντρα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, τα Εσπερινά Γυμνάσια, τις Βραδινές Τεχνικές Σχολές, τις Εσπερινές Σχολές, τα Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΜΙΕΕΚ). Παράλληλα, η ίδρυση του Φορέα Διά Βίου Καθοδήγησης σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων συμβάλλει υποστηρικτικά εφόσον διευκολύνει την πρόσβαση όλων των πολιτών σε υψηλής ποιότητας πληροφόρηση και συμβουλές σχετικά με την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την εργασία».
Η σημασία της Εκπαίδευσης Ενηλίκων σήμερα
Η Εκπαίδευση Ενηλίκων σήμερα αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αφού μπορεί να επιτρέψει σε όλους τους πολίτες ίση και ισότιμη συμμετοχή σε ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης και να ανταποκριθεί σε προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα και στο μέλλον τα κράτη όπως:
Στο συνέδριο τονίστηκε η σημασία της Εκπαίδευσης Ενηλίκων, η οποία μεταξύ άλλων βελτιώνει και αναβαθμίζει τις δεξιότητες, τις γνώσεις και τις ικανότητες των ατόμων, αποτελεί μέσο για αναβάθμιση δεξιοτήτων ή επανειδίκευση όσων πλήττονται από την ανεργία ή βρίσκονται σε φάση αλλαγής επαγγέλματος, βελτιώνει τις ικανότητες προσαρμογής των ατόμων στις αλλαγές που επέρχονται στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία και συμβάλλει στην προσωπική, κοινωνική ανάπτυξη, τη μείωση των ανισοτήτων και ενισχύει την ιδιότητα του ενεργού πολίτη.
Ο δρόμος από τις διαπιστώσεις προς την απαιτούμενη δράση
Βασικές προτεραιότητες του Σχεδίου Δράσης της Κύπρου για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για την Εκπαίδευση Ενηλίκων 2012-14 και την αντιμετώπιση των πιο πάνω προκλήσεων είναι οι ακόλουθες:
*Ενημέρωση των ενηλίκων για το θεμελιώδες δικαίωμά τους στην εκπαίδευση καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους
*Ενημέρωση για τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που έχουν όλοι οι ενήλικες, ειδικά αυτοί που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα εξαιτίας της μειωμένης συμμετοχής τους στην εκπαίδευση.
*Βελτίωση της ποιότητας του προσωπικού που δραστηριοποιείται στο πεδίο της εκπαίδευσης/κατάρτισης ευάλωτων ομάδων πληθυσμού.
*Ενίσχυση της συνεργασίας των βασικών εταίρων (stakeholders) σε θέματα Εκπαίδευσης Ενηλίκων στην Κύπρο και στην Ευρώπη, μέσα από τη συμμετοχή σε σχετικές δραστηριότητες.
*Γνωστοποίηση και εφαρμογή των κυριότερων μηνυμάτων διεθνών ερευνών και μελετών όπως την Έρευνα Επιμόρφωσης Ενηλίκων (AES-Adult Education Survey) και τη Διεθνή Έρευνα Ικανοτήτων Ενηλίκων (PIAAC – ProgrammefortheInternationalAssessmentofAdultofCompetencies) σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς.
Οι εργασίες του συνεδρίου
Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκαν οι εργασίες του συνεδρίου, κατά τη διάρκεια του οποίου απασχόλησαν τα ακόλουθα ζητήματα:
(α) Πώς μπορούν οι πολιτικές των οργανισμών που παρέχουν Εκπαίδευση και Κατάρτισης Ενηλίκων στην Κύπρο να συμβάλουν στην επίτευξη των πιο πάνω στόχων και τι είναι αυτό που θεωρούν σημαντικό στην εκπαίδευση ενηλίκων σήμερα.
(β) Πώς μπορούν να ενισχυθούν οι συνέργειες μεταξύ των διαφόρων φορέων σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα.
(γ) Πώς μπορεί να προσεγγιστούν οι ευάλωτες ή ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ώστε να ενημερωθούν για τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που προσφέρονται.
Στο συνέδριο προσκλήθηκαν και παρουσίασαν τις εμπειρίες και απόψεις τους η Μαρία Γραβάνη, Λέκτορας Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης/Εκπαίδευσης Ενηλίκων του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου και η GinaEbner, Γενική Γραμματέας του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου για την Εκπαίδευση Ενηλίκων (ΕΑΕΑ). Επίσης, στη συζήτηση στρογγυλής τράπεζας έλαβαν μέρος η Ολυμπία Στυλιανού, Γενική Διευθύντρια, Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, ο TapioSδδvδlδ, Προϊστάμενος Τομέα Εκπαίδευση και Κατάρτιση, LeonardodaVinci, Grundtvig της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευση και Κατάρτιση, η Ανδρούλα Παπαναστασίου, Διευθύντρια Ιδρύματος Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Διά Βίου Μάθησης, η Γεωργία Χριστοφίδου, Ανώτερη Λειτουργός Προγραμματισμού, Γραφείο Προγραμματισμού, ο Γιάννης Μουρουζίδης, Ανώτερος Λειτουργός Ανθρώπινου Δυναμικού, Διεύθυνση Έρευνας και Προγραμματισμού, Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού και ο Αντώνης Κάφουρος, Λειτουργός Α΄, Τμήμα Εργασίας, Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια του συνεδρίου παρουσιάστηκε το Σχέδιο Δράσης της Κύπρου από την Εθνική Συντονίστρια κα Νικολέττα Ιωάννου. Το συνέδριο προήδρευσε η Προϊστάμενη του Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού κα Νίκη Παπαδοπούλου-Παπά.
Συμπέρασμα
Το συνέδριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Εκπαίδευση Ενηλίκων αποτελεί το κλειδί για ολοκληρωμένη παροχή ευκαιριών αναβάθμισης επαγγελματικών προσόντων προς εκείνους που διαθέτουν μόνο τις βασικές δεξιότητες, εκείνους που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο χωρίς να έχουν αποκτήσει τα τυπικά προσόντα αλλά και προς εκείνους που βρίσκονται σε φάση αλλαγής καριέρας ή θέλουν να αναβαθμίσουν τα επαγγελματικά τους προσόντα.
Τέλος λέχθηκε ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί η διαθεσιμότητα και η ποιότητα της εκπαίδευσης ενηλίκων σε όλα τα επίπεδα, να ευαισθητοποιηθούν και να παρακινηθούν όσοι θα μπορούσαν να συμμετάσχουν – πολλοί από τους οποίους δεν γνωρίζουν για τις ευκαιρίες που υπάρχουν, να αναπτυχθούν οι απαιτούμενες συνέργιες και να εξευρεθούν τρόποι προσέγγισης των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού, έτσι ώστε να επωφεληθούν όλοι οι ενήλικες από τη συμμετοχή τους σε ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης.
