ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ*
Για ένα λαό, τα ιδανικά, ατομικά ή κοινωνικά, μικρά ή μεγάλα είναι συνυφασμένα με τον Πολιτισμό, και την Ιστορία του. Χαρακτηρίζονται από ιδεατή τελειότητα και είναι εφικτά μόνο όταν ο ίδιος ο λαός έχει ως καθοδηγητή και ελεύθερη βούληση, υψηλά οράματα μεγαλόπνοα κίνητρα, πλούσια παράδοση και ψυχική αντοχή.
Αυτή την ιδεατή τελειότητα άγγιξαν οι μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου σ’ εκείνη την ιστορική μάχη που έδωσαν ενάντια στη βία των αποικιοκρατών κατά την ηρωϊκή περίοδο 1955-59.
Πολλοί υπήρξαν οι νέοι του ιστορικού σχολείου που διαδήλωσαν την αντίθεσή τους προς το αποικιοκρατικό καθεστώς, είτε ως αντάρτες στο βουνό, είτε ως σύνδεσμοι, είτε ως διαδηλωτές.
Η κορυφαία στιγμή όμως υπήρξε εκείνη της 29ης Ιανουαρίου του 1958, όταν οι μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου, εκφραστές ενός πανάρχαιου χρέους, ζητώντας ανάσταση, ανέβηκαν ψηλά στην οροφή της Σεβερείου Βιβλιοθήκης και στη συνείδηση του λαού μας. Με μόνα εφόδια το θάρρος, το πνεύμα αυτοθυσίας, την πίστη σε αξίες και μια απροσμέτρητη γενναιοψυχία, αντίκρυσαν τους δυνάστες, με πρωτοφανή τόλμη, με ασύγκριτο θάρρος και ψυχική δύναμη.
Στη μνήμη μας σήμερα επανέρχεται το νόημα εκείνου του ηρωισμού. Ενός ηρωισμού χωρίς όρια, από τη λογική αλλά πραγματικού.
Η «Μάχη της Σεβερείου» όπως έχει εκτυπωθεί στη μνήμη των ανθρώπων και της ιστορίας ήταν ένα μεγάλο μάθημα από μικρά παιδιά. Υπήρξε η εκπλήρωση ενός μεγάλου σκοπού, ενός ιστορικού χρέους που σήκωσαν στους τρυφερούς τους ώμους οι νέοι της Κύπρου που έταξαν στη ζωή τους να είναι συνεχιστές μιας ακατάλυτης ιστορίας ηρωισμού, πολιτισμού και ελευθερίας.
Νιώθοντας να πνίγονται από την έλλειψη ελεύθερου οξυγόνου, κλείστηκαν οι μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου στο ιστορικό τους σχολείο. Εκεί μπορούσαν ν’ αναπνεύσουν λέφτερα και να εκφράσουν τη λαχτάρα της χώρας τους. Να ζήσει ελεύθερη, χωρίς δεσμά.
Ζύγιασαν τη μοίρα τους και τη βαριά τους ευθύνη. Η απόφαση ήταν να μείνουν κλεισμένοι στο δικό τους σχολείο. Εκεί που έμαθαν τα άρτια, τα τέλεια, τα ιδεώδη ιδανικά. Εκεί που έμαθαν τις υπέρτατες αξίες.
Όλα τούτα λειτούργησαν τη κρίσιμη εκείνη περίοδο. Τον Ιανουάριο του 1958, ήλθε η ώρα να πραγματοποιηθούν τα όνειρα, να δράσει η ψυχή και ν’ αμφισβητηθεί η αλαζονεία, η ψεύτικη και υποκριτική συμπεριφορά των αποικιοκρατών. Αυτοί οι νέοι έδωσαν ένα μεγάλο μάθημα στους μεγάλους.
Κι όταν τα φουσάτα των στρατιωτών και των επικουρικών αστυνομικών παραβίασαν το ιερό άσυλο του Σχολείου τους, δεν υποχώρησαν, δεν δειλιάσανε, δεν λιγοψύχησαν. Με ματωμένα πρόσωπα κοίταξαν τον ήλιο κατάματα. Με τα ματωμένα δάκτυλα έγραψαν στους τοίχους τη λέξη «Ελευθερία».
΄Ετσι έμειναν λαμπρό παράδειγμα στη σύγχρονη ιστορία της Πατρίδας μας. Η πράξη τους σημείο αναφοράς. Η συμβολή τους ανεκτίμητη. Ο πατριωτισμός τους ανυπέρβλητος.
Κι εμείς μες στο λιοτρίβι της χλωμής ζωής μας, της ανύπαρκτης πίστης και ηθικής, τη διαβρωμένης συνείδησης και της μικρόψυχης συμπεριφοράς, ας ανατρέψουμε, έστω για λίγο, σ’ εκείνες τις ηρωικές στιγμές, στη σπίθα που άναψαν οι μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου, ίσως μας φωτίσει τη γήινη παρουσία μας και πορευτούμε το δρόμο που έδειξαν οι νέοι μας, να δούμε με τα καθαρά μάτια τους το αληθινό νόημα της ζωής, να τιμήσουμε το μεγάλο σκοπό για τον οποίο μάτωσαν.
*Πρόεδρος Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας
