ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ*
Ο μήνας που διανύουμε χαρακτηρίζεται φέτος από την προσφορά σεμιναρίων επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών γύρω από τη συμμετοχή των σχολείων στη Διεθνή Έρευνα Timms στα Μαθηματικά και τις Φυσικές επιστήμες. Μετά από ένα έντονο καλοκαίρι όπου ο εκπαιδευτικός κόσμος απαξιώθηκε, ξεφτιλίστηκε και μειώθηκε στα μάτια γονιών και μαθητών, οι εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί είχαμε την ευκαιρία να δούμε μπροστά μας τα πραγματικά αποτελέσματα της έρευνας αυτής. Η υποφαινόμενη ήμουν παρών της παρουσίασης των δεδομένων αναφορικά στα Μαθηματικά.
Αρχικά, αξίζει να τονιστεί πως η Κύπρος στη συγκεκριμένη έρευνα ήταν η τρίτη φορά που συμμετείχε στο διαγωνισμό με την πρώτη να είναι το 1995, τη δεύτερη να είναι το 2003 και την τρίτη το 2015. Με βάση στατιστικούς πίνακες του ΚΕΕΑ (http://keea-timss.pi.ac.cy/timss/data/uploads/timss_presentation_maths.pdf) , οι επιδόσεις κατά τις 3 συμμετοχές αυτές έχουν ως ακολούθως: Την πρώτη φορά, 1995, η βαθμολογία της Κύπρου ήταν 475 με μέσο όρο το 500 και κρίνεται όχι ως χαμηλή αλλά μέτρια. Το 2003, δεύτερη συμμετοχή, η βαθμολογία μας ήταν 510 δηλαδή πάνω από τον μέσο όρο. Το 2015, τρίτη συμμετοχή, η βαθμολογία η οποία αποκτήθηκε ήταν 523 και ήταν επίσης πάνω από τον μέσο όρο. Στο σύνολό της όμως (πίνακας σ.10), η πορεία της Κύπρου σε αυτό το διαγωνισμό κρίνεται ως ανοδική έστω και αν επιτεύχθηκε με μικρά βήματα. Δηλώσεις λοιπόν όπως το ότι η Κύπρος κατακτά τις τελευταίες θέσεις στους διεθνείς διαγωνισμούς δεν έχουν καμιά πραγματική υπόσταση.
Αναλύοντας μάλιστα πιο κριτικά και πραγματικά τα δεδομένα μας, ένας ΣΩΣΤΟΣ, αναλυτής/κριτής θα έπρεπε να ανατρέξει και στα περιβάλλοντα γύρω από τα οποία διεξήχθηκαν οι έρευνες πριν χρησιμοποιεί προσβλητικές για τους εμπλεκόμενους λέξεις. Συγκεκριμένα, το 1995 οι μαθητές οι οποίοι εξετάστηκαν ήταν μαθητές οι οποίοι διδάσκονταν με πολύ διαφορετικά βιβλία και φιλοσοφία από εκείνα που εξετάστηκαν τα παιδιά του 2003 και κυρίως τα παιδιά του 2015. Μάλιστα, το 2015 τα παιδιά ήταν τα ΠΡΩΤΑ τα οποία εξετάστηκαν με βάση τα καινούρια βιβλία Μαθηματικών του ΥΠΠ Κύπρου, τα οποία ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο που εξετάζονται οι μαθητές στην έρευνα αυτή και ήταν ακόμη στην ΠΙΛΟΤΙΚΗ τους ΕΦΑΡΜΟΓΗ!!!
Πολλά τα ερωτήματα τα οποία προκύπτουν συνδυάζοντας τα όσα ακούστηκαν και καταλογίστηκαν στους εκπαιδευτικούς σε συνδυασμό με τους ερευνητικούς πίνακες οι οποίοι δημιουργήθηκαν από το ίδιο το Κέντρο που διεξήγαγε την έρευνα αυτή. Κατά τη διάρκεια που διεξήχθησαν αυτές έρευνες η σταθερή μεταβλητή ήταν οι εκπαιδευτικοί και μεταβαλλόμενη μεταβλητή ήταν τα σχολικά βιβλία και η φιλοσοφία διδασκαλίας του μαθήματος των Μαθηματικών. Μήπως λοιπόν η κριτική θεώρηση θα έπρεπε να εστιάσει και σε άλλα θέματα που προκύπτουν μέσα από τέτοια δεδομένα;
Οι απλοί εκπαιδευτικοί είναι διεκπεραιωτές των εκπαιδευτικών πολιτικών του ΥΠΠ και στο συγκεκριμένο μάθημα φαίνεται πως οι αλλαγές πολιτικών από το ΥΠΠ αλλά και η διδασκαλία έφεραν ανοδικά αποτελέσματα σε μια περίοδο οπού η Κύπρος περνούσε ταυτόχρονα και οικονομική κρίση και η στήριξη του εκπαιδευτικού και των σχολείων ήταν πενιχρή. Παρόλα αυτά η ομάδα των Μαθηματικών έκανε μεγάλη προσπάθεια διάχυσης, επεξήγησης και εφαρμογής των βιβλίων των Μαθηματικών, με σημαντικότερο την άμεση επικοινωνία με τον μάχιμο εκπαιδευτικό κόσμο κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές όπου ήταν αναγκαίο ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για σωστή μαθηματική γνώση που να ανταποκρίνεται στα παιδιά κάθε ηλικίας.
Η ανοδική λοιπόν πορεία μας σε αυτό τον τομέα θα έπρεπε να προβληματίζει το ΥΠΠ θετικά προς την εφαρμογή παρόμοιων τακτικών και στη δημιουργία των εγχειριδίων των υπόλοιπων μαθημάτων των αναλυτικών προγραμμάτων αξιοποιώντας το παράδειγμα αυτό, παρά να μειώνουν τον εκπαιδευτικό κόσμο.
Πέρα από αυτά, στη συγκεκριμένη έρευνα μελετούνται και αξιολογούνται και παράγοντες οι οποί οι έχουν να κάνουν με α) τη στήριξη που έχουν τα παιδιά από το οικογενειακό τους περιβάλλον, β)τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού και τους διαθέσιμους σχολικούς πόρους, γ) το σχολικό κλίμα, δ) την κατάρτιση και το υπόβαθρο των εκπαιδευτικών και των Διευθυντών, ε) την ασφάλεια και πειθαρχία στο σχολείο, στ) το βαθμό εμπλοκής και στάσης των μαθητών καθώς και ζ) τη δυσκολία την τάξη. Σχολιάζοντας μόνο το σημείο δ (σελίδα 44, αποτελεσμάτων που βρίσκονται στην ιστοσελίδα που προαναφέρθηκε), που αφορά στην κατάρτιση και το υπόβαθρο των εκπαιδευτικών, θα ήταν καλό να σημειωθεί πως στα αποτελέσματα διαφάνηκε πως όσο πιο έμπειροι είναι οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν το μάθημα τόσο πιο ψηλή είναι η επίδοση των μαθητών. Αυτό το αποτέλεσμα ενισχύει και τη διαχρονική άποψη της ΠΟΕΔ αναφορικά με την ανάγκη για στήριξη και υποστήριξη των νεαρών συναδέλφων με τις κατάλληλες επιμορφώσεις και μεντορικές διαδικασίες που υπήρχαν πριν αρχίσουν να εφαρμόζονται οι πολύ οικονομικίστικες πολιτικές στην παιδεία μας.
Επιπλέον, μελετώντας τις γνωστικές περιοχές στις οποίες οι μαθητές μας παρουσίασαν χαμηλές επιδόσεις, διαφαίνεται πως είχαν να κάνουν με ερωτήσεις όπου α) έπρεπε να επεξηγήσουν ή να αιτιολογήσουν απαντήσεις, β) να ερμηνεύσουν πληροφορίες από εκτενές κείμενο, γ) να συνδυάσουν πληροφορίες από διαφορετικές πηγές, δ) να μετασχηματίσουν παραστάσεις. Περιοχές οι οποίες είναι ταυτόχρονα άμεσα συνδεδεμένες με το μάθημα των Ελληνικών το οποίο επίσης τα τελευταία χρόνια έχει περάσει από διάφορες αλλαγές φιλοσοφίας και πρακτικής διδασκαλίας και του οποίου τα εγχειρίδια χρήσουν αλλαγής άμεσα.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω καταλήγει κανείς πως λανθασμένα υποτιμάται και πολεμείται ο εκπαιδευτικός κόσμος , ο οποίος στην ουσία του ήταν η σταθερή μεταβλητή σε παράδειγμα με ανοδική πορεία. Αντί να παραδειγματιστούν οι αρμόδιοι για παρόμοιες εφαρμογές ώστε να δώσουν στους εκπαιδευτικούς τους τα κατάλληλα εφόδια να παράξουν το μέγιστο αναλώνονται σε μεταρρυθμίσεις μόνο οικονομικού περιεχομένου με κόστος τόσο στους μαθητές όσο, τους εκπαιδευτικούς αλλά και το ίδιο το ΥΠΠ. Γιατί άραγε;
Ας μη ξεχνά ο απλός κόσμος πως ο στρατιώτης (εκπαιδευτικός) στον πόλεμο δε θα κριθεί μόνο από τη γενναιότητά και τις γνώσεις του αλλά και από το πόσο καλή εκπαίδευση έχει λάβει και τι είδους όπλα διαθέτει εκεί που πάει. Χωρίς αυτά σίγουρο ότι θα σκοτωθεί όσο γενναίος και να είναι. Γιατί λοιπόν; Πού αποσκοπεί όλη αυτή η πολιτική απαξίωσης;
*MBA- Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού – Εργασιακές Σχέσεις
Αντιπρόεδρος ΠΟΕΔ Πάφου
Μέλος ΔΣ ΑΚίΔΑ
