ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΜΑΥΡΟΝΙΚΟΛΑ*
Μείζον εκπαιδευτικό ζήτημα των ημερών αποτελεί το διάτρητο νομοσχέδιο που κατέθεσε προεκλογικά στη Βουλή το Υπουργικό Συμβούλιο για την εισδοχή φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια της Δημοκρατίας από την «πίσω πόρτα». Διαπιστώθηκε από πληθώρα φορέων και ειδικών, και παραμένει πασιφανές, ότι η παρουσιαζόμενη ως «εναλλακτική διαδικασία»
είναι αντινομική, αντισυνταγματική, υπονομευτική για τη δημόσια παιδεία της χώρας και ευθύς απορριπτέα ως έχει. Η διαπίστωση οδήγησε σε μαζική δημόσια κατακραυγή εναντίον του νομοσχεδίου.
Υπάρχει, πάντως, ένα μέρος των «κραχτών» του νομοσχεδίου, και δη το μέρος που τοποθετείται από δημόσιο βήμα ως να «εκπροσωπούσε» παράρτημα κομματικού γραφείου, το οποίο «κτίζει» τη δική του διάτρητη «ρητορική»
στο κοντοπόδαρο ψέμα ότι οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων δεν έχουν τάχα τη «δυνατότητα» να παρακαθήσουν στις παγκύπριες εξετάσεις. (Και, επομένως, πρέπει να «εκσυγχρονιστεί» η νομοθεσία ώστε να την αποκτήσουν).
ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΑΙ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ. Ο νόμος των παγκυπρίων εξετάσεων δεν αποκλείει κανένα υποψήφιο, είτε προέρχεται από δημόσιο σχολείο είτε από ιδιωτικό, από το να συμμετέχει στις εξετάσεις, και αυτό προκύπτει με απλή ανάγνωση του νόμου και χωρεί στον κοινό νου. Αυτό, βεβαίως, διαστρεβλώνεται επιμελώς από ορισμένους, οι οποίοι καταφεύγουν από αέρος σε αφορισμούς και συνθήματα αντί να απαντήσουν επί της ουσίας.
Γιατί, όμως, προβάλλεται και προωθείται σταυροφορικά το ψέμα για τη δήθεν "μη δυνατότητα"; Κατά την άποψή μου, για δύο (τουλάχιστον) μη αγαθούς σκοπούς.
1. Για τη δημιουργία και εξάπλωση της παραπλανητικής εντύπωσης ότι το νομοσχέδιο έρχεται δήθεν για να αποκαταστήσει την «αδικία» εις βάρος των αποφοίτων των ιδιωτικών σχολείων, οι οποίοι, επειδή διδάσκονται «άλλη ύλη», στερούνται τώρα μια "δυνατότητα" που θα έπρεπε να είχαν. Ο σκοπός αυτός είναι λίγο-πολύ διαφανής τοις πάσι.
2. Ο δεύτερος σκοπός είναι «βαθύτερος». Ο στόχος είναι η παραπλάνηση της κοινής γνώμης ως προς το πραγματικό πλαίσιο λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων που λειτουργούν στη Δημοκρατία. Πράγματι, σύμφωνα με τον Περί Ιδιωτικών Σχολείων Νόμο της Δημοκρατίας (Άρθρο 10), ο τύπος ιδιωτικού σχολείου δύναται να είναι ο αυτός, παρόμοιος ή ΔΙΑΦΟΡΟΣ των τύπων των δημοσίων σχολείων. (Τα κεφαλαία είναι δικά μου.) Ο Υπουργός, όμως, δύναται να προβαίνει σε υποδείξεις προς τα ιδιωτικά σχολεία προς βελτίωση των ωρολογίων και αναλυτικών προγραμμάτων τους. Προκύπτει, επομένως, ότι τα ιδιωτικά σχολεία δεν είναι απαραίτητα ΙΣΟΤΙΜΑ προς τα δημόσια σχολεία, αφού μπορεί αυτά να είναι ακόμη και διαφορετικού τύπου, και μπορεί οι οποιεσδήποτε «υποδείξεις» του εκάστοτε Υπουργού για την ορθή διαμόρφωση της «άλλης ύλης» να πέφτουν στο κενό. Προς τι, λοιπόν, η παραχώρηση τέτοιων υπερπρονομίων προς ιδιωτικά σχολεία όταν αυτά δεν είναι ισότιμα; Πάνω σε ποιά βάση κρίθηκε ότι η μη ισοτιμία τους αξίζει προνομίων: Το κυριότερο, πότε ακριβώς η «άλλη ύλη» του ιδιωτικού σχολείου επαρκεί για ανώτατες σπουδές στη δημόσια παιδεία της Κύπρου; Κατά την άποψή μου, είναι η διαμετρικά αντίθετη προς την παραχώρηση προνομίων προσέγγιση που θα είχε νόημα. Συγκεκριμένα, θα έπρεπε να τεθεί ως προϋπόθεση για την εισδοχή αποφοίτων των ιδιωτικών σχολείων σε δημόσια πανεπιστήμια (κατόπιν, φυσικά, επιτυχίας τους στις παγκύπριες εξετάσεις) η ισοτιμία του ιδιωτικού σχολείου από το οποίο προέρχονται. Αυτό θα αποτελούσε, πράγματι, ένα λελογισμένο εκσυγχρονισμό της Κυπριακής νομοθεσίας.
Οφείλουμε να τονίσουμε ότι, σε αντίθεση, η αντίστοιχη Ελλαδική νομοθεσία (και συγκεκριμένα ο Περί Ιδιωτικών σχολείων Γενικής Εκπαίδευσης και Σχολικών Οικοτροφείων Νόμος της Ελληνικής Δημοκρατίας) είναι κατά παρασάγγας εγκυρότερη ως προς τα προνόμια, τις υποχρεώσεις και τον χαρακτήρα των ιδιωτικών σχολείων, αφού προσδιορίζει (Άρθρο 4) ότι τα ιδιωτικά σχολεία έχουν την ίδια οργάνωση με τα αντίστοιχα δημόσια σχολεία και ακολουθούν τα ισχύοντα ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα διδασκαλίας τους. (Και, επομένως, δεν μπορούν να διδάσκουν «άλλη ύλη».) Ο ίδιος νόμος της Ελληνικής Δημοκρατίας προνοεί (Άρθρο
17) ότι οι παρεχόμενοι τίτλοι υπό των ιδιωτικών σχολείων είναι κατά πάντα ισότιμοι προς τους των αντιστοίχων δημοσίων σχολείων. Πώς αλλιώς, εξάλλου, θα μπορούσαν οι απόφοιτοι των ελλαδικών ιδιωτικών σχολείων να πρωτεύουν συστηματικά στις (αντίστοιχες των παγκυπρίων) πανελλήνιες εξετάσεις για εισδοχή στα ελλαδικά πανεπιστήμια; Οι πρωτιές τους δείχνουν ότι το σύστημα ιδιωτικών σχολείων της Ελλάδας είναι παράδειγμα προς μίμηση (και ότι η Ελλάδα ξέρει να προστατεύει τη δημόσια παιδεία της).
Επιθυμώ να καλέσω τους έντιμους βουλευτές όπως μελετήσουν προσεκτικά και συγκριτικά τις νομοθεσίες Κύπρου και Ελλάδας για τα ιδιωτικά σχολεία. Η σύγκριση θα αποκαλύψει κατά πόσο ή όχι αυτό που χρειάζεται είναι η υπερφίαλη αύξηση των προνομίων των ιδιωτικών σχολείων της Κύπρου ή (μήπως) η διά νόμου επιβολή υποχρέωσης όπως αυτά λειτουργούν ως ισότιμα προς τα δημόσια σχολεία.
Ο κόπος για να καταψηφιστεί το νομοσχέδιο της «πίσω πόρτας» που υπονομεύει τη δημόσια παιδεία της χώρας αξίζει τον κόπο. Και μάλιστα ουδέν νομικό κενό προκύπτει ή παραμένει από την καταψήφισή του (όπως κάποιοι ισχυρίστηκαν) αφού η εισδοχή φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια ρυθμίζεται ήδη με άλλο νόμο. Προς τι άραγε η νομο-μηνία και η ανθρωποβόρα πολυνομία; Επί τούτου ο Πλάτωνας έγραφε: «Kακίστη πόλις η πλείστους έχουσα νόμους». Και ο ιστορικός Τάκιτος στην αυτοκρατορική Ρώμη πρόσθεσε: «Όσο πιο διεφθαρμένο είναι το κράτος τόσο πιο πολλούς νόμους έχει».
*Καθηγητής και Τέως Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου
